Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος βρίσκεται ανάμεσα στους σπονδύλους (σπονδυλικά σώματα) και χρησιμεύει σαν “μαξιλαράκι” για να απορροφά τους κραδασμούς. Αποτελείται από ένα περίβλημα, τον ινώδη δακτύλιο, που μέσα του εμπεριέχεται παχύρρευστη ουσία (gel), που ονομάζεται πηκτοειδής πυρήνας. Η αρχική αιτία της δισκοκήλης είναι η εκφύλιση του δίσκου, που σχεδόν πάντα προηγείται, όπου ο πηκτοειδής πυρήνας χάνει τη φυσιολογική του σύσταση (τυροειδοποίηση-ασβεστοποίηση) και ο ινώδης δακτύλιος χάνει την ελαστικότητα του.
Η διάγνωση της δισκοκήλης σπάνια γίνεται με απλή ακτινογραφία. Συνήθως χρειάζονται πιο εξειδικευμένες διαγνωστικές μέθοδοι όπως η μυελογραφία (Εικ.1) και η μαγνητική τομογραφία (Εικ.2-3). Προτιμάται, όταν είναι δυνατό, η μαγνητική τομογραφία λόγω των λιγότερων κινδύνων και της πιο λεπτομερούς απεικονιστικής της ικανότητας.
Εικόνα 1
Μυελογράφημα αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης με προβολή (έκθλιψη ) δίσκου στο διάστημα μεταξύ 2ου-3ου αυχενικού σπονδύλου.
Οι δισκοκήλες χωρίζονται γενικά σε δύο είδη:
1. Έκθλιψη δίσκου (Disk Extrusion) ή δισκοκήλη τύπου Hansen 1
Εικόνα 2
Μαγνητική τομογραφία σκύλου με προβολή (έκθλιψη) δίσκου.
Προσβάλλει συνήθως μικρόσωμες χονδροδυστροφικές φυλές και προκαλεί από ήπια πάρεση (αστάθεια) ως και πλήρη παράλυση. Αυτό συμβαίνει διότι σπάει ο ινώδης δακτύλιος και προβάλλει ο εκφυλισμένος πηκτοειδής πυρήνας, πιέζοντας τον νωτιαίο μυελό. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται γρήγορα (εντός κάποιων ωρών). Συχνά σε αυτά συμπεριλαμβάνεται ο πόνος, ο οποίος μπορεί να είναι έντονος ειδικά σε περιπτώσεις δισκοκήλης του αυχένα ή των τελευταίων οσφυικών σπονδύλων όπως και της οσφυοϊεράς άρθρωσης.
2. Πρόπτωση δίσκου (Disk Protrusion) ή δισκοκήλη τύπου Hansen 2
Εικόνα 3
Μαγνητική τομογραφία σκύλου με τέσσερις προβολές τύπου Hansen 2 διαφορετικής βαρύτητας
Προσβάλλει συνήθως μεγαλόσωμες φυλές σκύλων προκαλώντας τα ίδια συμπτώματα με την έκθλιψη, με τη διαφορά όμως ότι σε αυτή την περίπτωση τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά κανόνα σταδιακά (χρόνια διαδρομή). Τελευταίως γίνεται αναφορά σε ένα ακόμα είδος δισκοκήλης (τυπου 3 Explosion).
Oυσιαστικά πρόκειται για έκθλιψη μικρής ποσότητας δίσκου που γίνεται πολύ γρήγορα-απότομα (έκρηξη)(low volume high velocity).
Ανεξάρτητα από το είδος της δισκοκήλης, όταν τα συμπτώματα είναι ελαφρά μπορεί να επιχειρηθεί συντηρητική θεραπεία αν και ο κίνδυνος επιδείνωσης των συμπτωμάτων πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψιν.
Σε βαριές περιπτώσεις όμως η χειρουργική θεραπεία κρίνεται απαραίτητη και πρέπει να πραγματοποιείται το συντομότερο δυνατό.
Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές τεχνικές για την πάθηση αυτή και ο χειρουργός πρέπει να εφαρμόσει την πιο κατάλληλη ανάλογα με το είδος της δισκοπάθειας, τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, το μέγεθος του σκύλου και το σημείο της σπονδυλικής στήλης που πάσχει (αυχενική, θωρακοσφυϊκή ή οσφυοϊερή μοίρα).
Εικόνα 4
Aξονική τομογραφία σπονδυλικής στήλης σκύλου με χρόνια προβολή (έκθλιψη) μεγάλης ποσότητας ασβεστοποιημένου-εγκυστωμένου δισκικού υλικού στοσπονδυλικό σωλήνα πριν και μετά την αφαίρεσή του.
Στη κλινική μας εφαρμόζονται όλες οι σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές
- Θυροειδοποίηση κοιλιακή (Ventral fenestration ) σε ελαφρές εώς μέτριες μορφές δισκοπάθειας αυχενικής μοίρας.
- Αποσυμπίεση κοιλιακή (Ventral slot ) σε βαριές μορφές έκθλιψης δίσκου αυχενικής μοίρας (Εικ. 5).
- Θυροειδοποίηση πλάγια ( Lateral fenestration ) σε ελαφριά έκθλιψη δίσκου θωρακοσφυϊκής μοίρας
- Μικροπεταλεκτομή-Ημιπεταλεκτομή (Minilaminectomy-Hemilaminectomy) σε έκθλιψη δίσκου θωρακοσφυϊκής μοίρας (Εικ. 6).
- Μερική Σωματεκτομή (Partial corpectomy ) σε πρόπτωση δίσκου θωρακοσφυϊκής μοίρας.
- Ραχιαία πεταλεκτομή (Dorsal laminectomy ) σε κάποιες περιπτώσεις πρόπτωσης δίσκου και συχνότερα στην οσφυοϊερά.
- Μηνιγγοτομή (Durotomy) δεν θεωρείται (σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες) ότι μπορεί να προσφέρει σε θεραπευτικό επίπεδο. Ωστόσο προσφέρει σίγουρα σε προγνωστικό δίνοντας στο χειρουργό την δυνατότητα άμεσης διάγνωσης μυελομαλάκυνσης ή μυελόφθισης.
Εικόνα 5 Διεγχειρητική εικόνα κοιλιακής αποσυμπίεσης (ventral slot) και απελευθέρωσης του νωτιαίου μυελού
Εικόνα 6 Διεγχειρητική εικόνα προβολής (έκθλιψη) δίσκου πριν και μετά την αφαίρεση του (αποσυμπίεση νωτιαίου μυελού)
Η πρόγνωση της χειρουργικής της σπονδυλικής στήλης δυστυχώς είναι πάντοτε επιφυλακτική και αυτό διότι τα κύτταρα του νωτιαίου μυελού εφόσον έχουν τραυματιστεί τόσο ώστε να νεκρωθούν δεν αντικαθίστανται. Ωστόσο η χειρουργική επέμβαση είναι επιτυχής σε ποσοστό άνω τού 70 %.
Για να ανακτήσουν τα κύτταρα τη λειτουργικότητα τους, εφόσον δεν έχουν νεκρωθεί, μπορεί να περάσουν αρκετές ημέρες, εβδομάδες ή και μήνες όπου θα πρέπει να παρέχεται στο σκύλο ή στη γάτα κατάλληλη μετεγχειρητική φροντίδα.