Η δυσπλασία του ισχίου στο σκύλο είναι ένα συχνό ορθοπαιδικό νόσημα το οποίο εμφανίζεται κυρίως σε μεγαλόσωμες και γιγαντόσωμες φυλές  και θεωρείται πολυγονιδιακό χαρακτηριστικό. Αυτό σημαίνει ότι πολλά γονίδια προδιαθέτουν για την πάθηση αυτή. Για αυτόν ακριβώς το λόγο η δυσπλασία δεν μπορεί να καταπολεμηθεί (μέσω ελέγχου γεννητόρων) παρά μόνο να ελεγχθεί, να μειωθεί δηλαδή σε κάποιο βαθμό η συχνότητά της.

displasia-isxiou-1
Εικόνα 1
Εξέλιξη δυσπλασίας ισχίου από χαλαρότητα( άνω αριστερά) ως πολύ βαριά οστεοαρθρίτιδα (κάτω δεξιά)

Η πάθηση ξεκινάει από σχετικά μικρή ηλικία (συνήθως 3-6 μηνών) με τη μορφή χαλαρού ή χαλαρών ισχίων (hip joint laxity) (Εικόνα 1, άνω αριστερά). Η χρόνια ανώμαλη τριβή των αρθρικών επιφανειών λόγω χαλαρότητας, δημιουργεί σταδιακά οστεοαρθρίτιδα (Εικόνα 1). Είναι, λοιπόν, μία χρόνια προοδευτική πάθηση, που επιδεινώνεται με το χρόνο.

 

Τι συμπτώματα εμφανίζει ο σκύλος μου;

Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με το στάδιο και τη βαρύτητα της πάθησης. 
 
  1. Εύκολη κόπωση-μειωμένη αντοχή-αδυναμία
  2. Δυσκολία ανέγερσης, μετά από ξεκούραση (χωλότητα εν ψυχρώ), κυρίως το πρωί
  3. Έλλειψη διασκελισμού των οπισθίων άκρων (ο σκύλος τρέχει με τα δύο πίσω πόδια μαζί σαν το λαγό – bunny hopping)
  4. Απαγωγή των πίσω άκρων στα αρχικά στάδια, χαλαρότητα και προσαγωγή στα προχωρημένα στάδια 
  5. Δυσκολία ή απροθυμία σε κάποιες κινήσεις, όπως ανέγερση στα δυο πίσω άκρα, υπερπήδηση εμποδίου, άνοδος σε σκάλες κ.α.
  6. Χωλότητα ενός άκρου σε ετερόπλευρη δυσπλασία (ο σκύλος κουτσαίνει από το ένα πόδι)
  7. Κριγμός των αρθρώσεων
  8. Μυική ατροφία του ή των άκρων που πάσχουν
  9. Αλλαγή συμπεριφοράς (μειωμένη διάθεση, υποτονικότητα)
  10. Επιδείνωση των συμπτωμάτων στο κρύο και στην αυξημένη σχετική υγρασία.

Πότε και πώς γίνεται η διάγνωση;

Καλό είναι η διάγνωση να γίνεται όσο το δυνατόν νωρίτερα (3-5 μηνών), διότι στην ηλικία αυτή μπορεί να αποφευχθεί χειρουργικά, ή, πιθανά, και συντηρητικά η εξέλιξη της πάθησης.   
Η ψηλάφηση των αρθρώσεων (σημείο ortolani) από έναν έμπειρο ορθοπαιδικό, έχει την ίδια και μεγαλύτερη σημασία από την ακτινογραφία στη νεαρή ηλικία. Σε μεγαλύτερη όμως ηλικία  η ακτινογράφηση είναι απαραίτητη και δίνει στοιχεία που η κλινική εξέταση από μόνη της δεν μπορεί να δώσει.

Πώς θεραπεύεται;

Η συντηρητική θεραπεία στοχεύει στην βελτίωση της ποιότητας ζωής του σκύλου, μειώνοντας τον πόνο. Αυτό επιτυγχάνεται με τη μείωση του σωματικού βάρους, τη χρήση χονδροπροστατευτικών συμπληρωμάτων διατροφής, την ελεγχόμενη άσκηση και την φυσιοθεραπεία. Ριζική λύση δίνει η χειρουργική θεραπεία.

Ποιες χειρουργικές επεμβάσεις γίνονται σήμερα;

1. Ηβική συμφυσιόδεση JPS (Juvenile Pubic Symphisiodesis)
Γίνεται από την ηλικία των 3 μέχρι 5 ½ μηνών σε επιλεγμένα περιστατικά (μικρού βαθμού  χαλαρότητα)  και αποσκοπεί στην εξάλειψη της χαλαρότητας και κατά συνέπεια στην ανάπτυξη φυσιολογικών αρθρώσεων.

2. Διπλή οστεοτομή της πυέλου DPO (Double Pelvic Osteotomy)
Γίνεται μέχρι την ηλικία των 8 μηνών σε περιστατικά μέτριας χαλαρότητας. Διενεργούνται δύο οστεοτομές στο ημιμόριο της πυέλου και στρέφεται η κοτύλη τόσο όσο χρειάζεται για να εξαλειφθεί η χαλαρότητα (συνήθως 20-30 μοίρες). Η οστεοσύνθεση γίνεται με ειδικές ορθοπαιδικές πλάκες (DPO) και η επέμβαση μπορεί να γίνει αμφοτερόπλευρα (δηλαδή και στα δύο ισχία συγχρόνως) (Εικόνα 2).

XRONIS_all
Εικόνα 2
Σκύλος με αρχόμενη χαλαρότητα ισχίων που αντιμετωπίστηκε με διπλή οστεοτομή της πυέλου (DPO) άμφο.

3.Τριπλή οστεοτομή της πυέλου TPO (Triple Pelvic Osteotomy)
Έχει την ίδια ένδειξη με την DPO, αλλά μπορεί να πραγματοποιηθεί, σε ορισμένα περιστατικά, και σε μεγαλύτερη ηλικία από αυτή των 8 μηνών (Εικόνα 3).

Εικόνα 3
Σκύλος με χαλαρά ισχία (αρχικά στάδια δυσπλασίας) πριν και μετά την επέμβαση
4. Απονεύρωση της άρθρωσης του ισχίου
Είναι δύο ειδών: Η ραχιαία έξω πλάγια απονεύρωση και η έσω απονεύρωση. Η έσω ονομάζεται και PIN (Pecnineal Miectomy – Iliopsoas tenotomy – Capsule Neurectomy) , είναι αποτελεσματικότερη από την έξω και το αποτέλεσμά της διαρκεί περισσότερο (1-4 χρόνια).
Η απονεύρωση είναι μία επέμβαση που στοχεύει στη μείωση, σε κάποιο βαθμό, του πόνου και συστήνεται  σε σκύλους μεγάλης ηλικίας (λόγω της σχετικά μικρής διάρκειας του αποτελέσματός της). 
 
5. Αρθροπλαστική THR (Total Hip Replacement)
Είναι αδιαμφισβήτητα η καλύτερη λύση σε προχωρημένα περιστατικά οστεοαρθροπάθειας και όπως και στον άνθρωπο, η επιτυχία της σήμερα ανέρχεται σε ποσοστό άνω του 95%. Η πρόοδος της έμβιο-μηχανικής επιστήμης εξέλιξε πολύ τα προθέματα (μοσχεύματα) της αρθροπλαστικής και η πρόθεση τιτανίου της Ελβετικής εταιρείας ΚΥΟΝ θεωρείται η καλύτερη από τα περισσότερα πανεπιστήμια και χειρουργικές κλινικές σε παγκόσμιο επίπεδο. (Εικόνα 4 και 5).
displasia-isxiou-3
Εικόνα 4
Κοιλιοραχιαίο ακτινογράφημα αμφοτερόπλευρης αρθροπλαστικής ισχίου
IMG_4319
Εικόνα 5
Προσθιοπλάγιο ακτινογράφημα αρθροπλαστικής ισχίου

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της KYON είμαστε μια από τις 200 παγκοσμίως εξουσιοδοτημένες κλινικές, μέχρι σήμερα, να χρησιμοποιούμε τη συγκεκριμένη πρόθεση, και η μοναδική στην Ελλάδα και όλα τα Βαλκάνια. Διαθέτοντας την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή και έχοντας αντιμετωπίσει εκατοντάδες περιστατικά βαριάς δυσπλασίας με αρθροπλαστική για πάνω από μια δεκαπενταετία θεωρούμαστε από τις πιο έμπειρες κλινικές στη Ευρώπη .

Μπορούμε έτσι σήμερα να αντιμετωπίσουμε και ιδιαίτερα περιστατικά γιγαντόσωμων σκύλων με ειδικής κατασκευής μοσχεύματα (custom made) (Εικόνα 6).

IMG_0417(2)
Εικόνα 6
Αρθροπλαστική σε μεγάλο Δανό με ανατομικές ιδιαιτερότητες και μοσχεύματα ειδικής – προσαρμοσμένης κατασκευής (custom made)

Η ίδια τεχνολογία χρησιμοποιείται και στον άνθρωπο από την αντίστοιχη ανθρώπινη εταιρία SCYON.

Όλες οι χειρουργικές τεχνικές που αναφέραμε μπορούν να έχουν μεγάλα ποσοστά επιτυχίας ( 95%) αποκαθιστώντας την λειτουργία της άρθρωσης, καταργώντας τον πόνο και προσφέροντας τελικά μια καλή ποιότητα ζωής στο μικρό μας φίλο.

Η επιτυχία των επεμβάσεων αυτών εξαρτάται από:

-Την εμπειρία του χειρουργού και του χειρουργικής ομάδας που τον πλαισιώνει.

-Τις διαδικασίες ασηψίας καθώς και τις χειρουργικές συνθήκες της κλινικής γενικότερα.

-Την ποιότητα των οστεοσυνθετικών υλικών και μοσχευμάτων. Υπάρχουν τεράστιες ποιοτικές διαφορές τόσο στο υλικό αυτό καθαυτό όσο και στο κατά πόσον αυτό έχει μελετηθεί έμβιο-μηχανικά στη φάση δημιουργίας του και κλινικά σε βάθος χρόνου. Έτσι η τιμή π.χ. ενός μοσχεύματος, που μπορεί να αυξήσει το ποσοστό επιτυχίας μιας επέμβασης κατά 20%, μπορεί να διατίθεται στο εμπόριο σε πολλαπλάσια τιμή αυξάνοντας αισθητά το κόστος της επέμβασης.

-Την σωστή επιλογή των περιστατικών και της τεχνικής που καθορίζεται από το είδος της δυσπλασίας , την ηλικία, το μέγεθος, την φυλή, την σχέση οστικής ανάπτυξης και σωματικού βάρους, την ανατομία της πυέλου και του μηριαίου, την συνύπαρξη άλλων παθολογικών  καταστάσεων τον βαθμό μυικής ατροφίας και οστεοπόρωσης, τον χαρακτήρα και τρόπο ζωής του σκύλου (φύλακας, αθλητής συντροφιάς) κ.ά.